Armoede speelde een grote rol in het leven van Theresia Elisabeth La Grouw
Voor mij was er maar één oma. Theresia Elisabeth La Grouw, Bets. Getrouwd met Evert de Kruijf, mijn opa. Andere oma’s waren er niet. Althans, niet in mijn leven. Johanna Scheepmaker was mijn andere oma. Getrouwd met naamgenoot Karel Frugte. Een ziekelijke vrouw, die op relatief jonge leeftijd overleed, namelijk in 1935 op 58-jarige leeftijd. Mijn oma kende ik maar al te goed. Een echte oma, die toen zij nog goed ter been was met haar kleinkinderen ging wandelen. Op het strand, in de bossen, zij vond het heerlijk. En wij ook.
Zij was er toen haar oudste dochter An in de jaren vijftig instortte en de zorg voor mijn broers en mij op zich nam. Zoals mijn moeder weer op haar beurt voor mijn oma was in de moeilijke jaren na de Tweede Wereldoorlog. Oma Bets was een oma die velen zich maar konden wensen.
Maar eerst terug naar de beginjaren van oma Bets’ levensgeschiedenis. Zij was het eerste kind uit het huwelijk tussen Willem La Grouw en Johanna van Deventer. Zij trouwden op 28 augustus 1890 in Amsterdam. Voor Willem was het zijn tweede vrouw. Uit zijn huwelijk met zijn eerste vrouw – Maria Vroom – had hij al vijf kinderen, Willem (1877), Maria (1878, zij overleed binnen het jaar), Johannes (1879), Johannes Coenraad (1882) en Simon (1886).
Bets werd op 22 maart 1892 in Amsterdam geboren. Zij groeide op in een gezin, waarin armoede een grote rol speelde. Vader was korendrager of korenweger, moeder zorgde voor het huishouden. Later kreeg zij nog broertjes en zusjes erbij: Hanna (1897), Coenraad (1898, overleed al na enkele maanden), Rinus (1900) en Rietje (1903). De band met haar overgebleven broer en twee zussen was hecht, met haar halfbroers misschien minder. Dat verhaalt haar levensgeschiedenis niet. Of Bets ook een baantje heeft gehad kan niet worden opgemaakt uit haar nalatenschap, bestaande uit…ja eigenlijk uit weinig. In ieder geval gaven de huwelijks- en geboorteaktes aan dat zij zonder beroep was.
Toen Bets met bankwerker Evert de Kruijf trouwde had zij geen werk. Het huwelijk werd op 18 april 1914 aangekondigd en op 1 mei in Sloten gesloten. De getuigen waren Gerrit Bouwer, meubelmaker en zwager van de bruidegom en Willem La Grouw, halfbroer van de bruid en van beroep conducteur. Mogelijk dat Bets haar moeder terzijde stond in het gezinsleven. Haar gezondheid was in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog niet al te goed. Zo moest An als oudste van de kinderen haar moeder terzijde staan in het huishouden en de zorg voor de kinderen.
Het was voor Bets een leven waarin armoede een grote rol speelde. Die armoede bepaalde ook in de crisisjaren de verkeerde politieke keuze die zij samen met haar Evert voor de oorlog maakte. Zeer vermoedelijk uit politieke onwetendheid. Het was eerder een noodkreet. Die keuze veranderde uiteindelijk niets aan hun armoedig bestaan. Erger nog, de eerste twee jaar na de Tweede Wereldoorlog verliepen zelfs helemaal dramatisch. Werkeloosheid, armoede, geen huis en inwonend bij hun oudste dochter, die zelf ook zonder inkomen zat. Pas na de toewijzing van een huurwoning in de armoedige Tweede van Swindenstraat keerde de rust terug.
Voor de kleinkinderen van oma Bets was het geen straf om op bezoek te komen. Immers, op de zolderverdieping hing een schommel waar je je heerlijk op kon uitleven. En als je je verveelde, kon je altijd nog wat rondstruinen op de Dappermarkt, waar bij de visboer de palingen in de bakken nog tussen het ijs door glibberden. Opa Evert en oma Bets bleven tot 13 november 1959 in de Tweede van Swindenstraat wonen. Daarna verhuisden zij naar de Henri Borelstraat nummer 5. Een kleine nieuwbouwwoning in Slotermeer. Het was de eerste nieuwe woning uit hun lange moeilijke leven. Na het overlijden van Evert bleef oma Bets in de Henri Borelstraat nog drie jaar wonen. Op 3 juni 1970 verhuisde zij naar het bejaardenhuis Geuzenveld aan de Cornelis Oudshoornstraat. Daar bracht zij de laatste twaalf jaar van haar leven door en het waren niet de slechtste jaren. In die periode was de ondersteuning door haar jongste dochter Eefje van onschatbare waarde. Eefje woonde in die jaren op korte loopafstand van het bejaardencentrum en ging elke dag even op bezoek bij haar moeder. Dat hield zij vol, totdat Bets bij een val haar heup brak. Die val werd haar fataal. Zij overleed op 20 oktober 1982 op negentigjarige leeftijd.
Gezinsblad van Theresia Elisabeth La Grouw
Karel Frugte