Met de Kikker naar Zandvoort aan Zee
Beelden van de ‘Kikker’ uit 1957, de laatste rit. (Bron: Verzamelde Historische Beelden Amsterdam, YouTube)
,,We gaan naar Zandvoort, al bij de zee,
we nemen broodjes, en koffie mee’’
Met de blauwe tram naar Zandvoort aan Zee. Wat was in Amsterdam gemakkelijker om even naar de halte te lopen op de hoek van de Jan van Galenstraat en de Admiraal de Ruyterweg als je zelf 200 meter verderop woont. Hoe luidde het liedje ook al weer: ,,We gaan naar Zandvoort, al aan de zee, we nemen broodjes, en koffie mee’’. Een liedje van Louis Davids, geschreven in 1915. De eerste regels van de tekst ben ik nooit vergeten. Zou dat komen omdat ik als éénjarige peuter, die nog amper kon lopen, met mijn ouders, broertjes en opa en oma met de tram naar Zandvoort zijn gegaan? Ik weet het niet. Ik heb het nooit gevraagd en nu kan het niet meer. Maar de foto’s lijken toch het bewijs te zijn.
Ik heb natuurlijk geen herinneringen aan het jaar 1950, toen ik nog aan mijn tweede levensjaar bezig was. Maar die blauwe tram, ja, dat weet ik dan weer wel. Jaren later liep ik altijd via de Admiraal de Ruyterweg naar school, terwijl de Blauwe Tram langs reed, op weg naar Haarlem en vervolgens Zandvoort.
De Blauwe Tram. Ook wel de Boedapester genoemd omdat die in Boedapest werd geproduceerd. Ben ik wel eens meegereden op reis naar de zee, die voor de Amsterdammers het ideale vervoermiddel was om aan zee te komen? Het zou zo maar kunnen, gezien de foto’s. Maar die kunnen ook in Castricum aan Zee of Bergen aan Zee zijn gemaakt. Vragen op antwoorden die nooit meer zullen komen. Er waren voor ons andere bestemmingen weggelegd. Castricum, Bergen, Nijverdal, Vlieland. Echte vakanties. En soms bleven we thuis, omdat het niet anders kon.
Badplaats voor de gewone Amsterdammers
De lijn Amsterdam-Zandvoort aan Zee werd in 1904 geopend en geëxploiteerd door de Electrische Spoorweg Maatschappij. Met de komst van de tram werd Zandvoort de badplaats voor de gewone Amsterdammer. Hele gezinnen gingen op mooie dagen met de Blauwe Tram naar zee, om zandkastelen te bouwen, te spelen of af te koelen in zee. De ‘Boedapester’ werd een begrip. Vertrokken van het Spui door de Raadhuisstraat richting de Admiraal de Ruijterweg. De lijn was er eerst, daarna kwam de weg die de naam Admiraal de Ruijterweg kreeg. Vervolgens, na 1907 en de toestemming tot bebouwing, werden aan weerszijden de woningen gebouwd.
De tram reed tot en met zaterdag 31 augustus 1957. De laatste ritten van en naar Amsterdam werden onder grote belangstelling gemaakt, hetgeen duidelijk maakte welke grote rol de Blauwe Tram in het leven van de Amsterdammers speelde. Er werd zelfs een speciaal lied geschreven en gezongen door vele aanwezigen bij de laatste rit vanuit Haarlem naar Amsterdam.
De laatste tram was om half vijf, 1 september ’s ochtends, bij de remise aan de Leidsevaart in Amsterdam gearriveerd. De lijn was exit. De herinneringen zijn gebleven.
Buslijn F
Denkend aan de Blauwe Tram komt in de herinnering aan mijn jeugdjaren ook buslijn F naar boven. De bus die mij naar het Haarlemmermeerstation bracht. Hij begon bij station Sloterdijk om via onder andere de Hoofdweg mij naar het oude station in oud-zuid te brengen, waar vervolgens de bus werd genomen naar het Amstelstation. En niet ver daar vandaan kon je naar Betondorp, waar mijn oom en tante woonden. Buslijn F werd in mei 1950 op feestelijke wijze geopend. Later, in de jaren 60, werd buslijn F omgetoverd in buslijn 15, die de reizigers direct naar het Amstel Station brachten. Leuk, maar toen woonden we al in Heiloo.
500 Jaar Kalverstraat
Het jaar 1950 was ook het jaar van de viering van 500 jaar Kalverstraat. De naam zegt het al, die is ontleend aan een kalvermarkt die tot begin 17e eeuw hier werd gehouden. De Kalverstraat was eerst de westelijke dijk van de Amstel met in het verlengde de Nieuwendijk. Het evenement duurde van 14 juni tot en met 15 juli 1950. De naam Kalverstraat werd voor het eerst gebruikt in 1393 om de straat aan te duiden die liep tussen het Spui en Regulierspoort, eens een stadspoort die nu de Munttoren heet. De viering van 500 jaar Kalverstraat vond dus in 1950 plaats, maar of in dat jaar deze winkelstraat ook echt zo oud is? Blijft gissen.
Ajax
Het jaar 1950 stond ook voor mijn vader in het teken van de sport. Hij was uitermate sportminded en als Amsterdammer natuurlijk fan van Ajax. Hij schreef zelf als correspondent voor Sport en Sportwereld van het Algemeen Dagblad over het amateurvoetbal en deed dat ook voor een Belgische krant.
Het uitzicht van onze woning op de sportvelden van VVA droeg er ook toe bij dat als peuter ik daar iets van moet heb meegekregen. Dat was ook niet zo moeilijk. Op schoot bij mijn moeder, voor het raam, uitzicht op de wedstrijden die daar plaatsvonden.
Amsterdam in 1950
Hoe was het leven in Amsterdam in het tweede jaar van mijn nog zo prille leven? Een greep uit 1950. De foto’s zijn afkomstig uit de beeldbank van het Archief Amsterdam en Fotoarchief Anefo (Nationaal Archief). Levende beelden zijn er uiteraard ook. Klik op deze LINK om naar de pagina met filmbeelden uit 1950. Een stukje geschiedenis dat tot leven komt.