60 Jaar Amsterdam CS

Een jaar in beeld en geluid. Een greep uit enkele bijzondere gebeurtenissen in Amsterdam in het jaar 1949.

Het Centraal Station bestaat zestig jaar. Amsterdam Centraal is gebouwd tussen 1881 en 1889 naar ontwerp van Pierre Cuypers, Dolf van Gendt (stationsgebouw) en L.J. Eijmer (stationskap). Het werd  op 15 oktober 1889 onder grote belangstelling geopend.

Het zestigjarig bestaan van het station werd herdacht met een tentoonstelling in het Waaggebouw. Tijdens de opening van de tentoonstelling werd aangekondigd dat in 1950 het station zal ophouden een kopstation te zijn. Reizigers vanuit Amersfoort die naar Alkmaar willen, kunnen blijven zitten en hoeven niet meer over te stappen. Het verkeer uit Utrecht zal worden doorgetrokken naar Haarlem.

Een stukje geschiedenis van het station, vastgelegd in onderstaande beelden.

Derde Amsterdamse Sportweek

Een hoogtepunt voor Amsterdam in 1949 was de derde Sportweek na de oorlog. Twintigduizend deelnemers, een week vol sportactiviteiten, variërend van schermwedstrijden tot atletiek in het Olympisch Stadion, van slagersjongens met bakfietsen in een race langs de Amsterdamse grachten tot wielerwedstrijden en turnontmoetingen. Het was een week waarin Amsterdam de sport omarmde.
Het hoogtepunt was de grote parade op zaterdag 2 juli langs de Dam naar het stadion, met de 20.000 deelnemers en dertig muziekkorpsen. We kunnen het ons amper nog voorstellen.

Het zand van Tuinstad Slotermeer

Een vier meter dikke zandlaag in ‘den polder’, meldde Trouw eind 1948. Tuinstad Slotermeer was in aantocht. In 1949 werden de polders ten westen van de stad bedekt met een metersdikke zandlaag. Het veen werd losgewoeld en uiteindelijk afgevoerd, om plaats te maken voor het zand dat afkomstig was uit het Buiten IJ en de Buitenhaven van IJmuiden. Zand dat de klei ging bedekken dat onder de voormalige veenlaag lag. Een enorme klus die moest leiden tot de bouw van 11.000 woningen, rustend op heipalen die twaalf meter diep werden geheid.

Soevereniteitsoverdracht

Het was  ,,één van de meest aangrijpende en ingrijpende gebeurtenissen van deze tijd”. Zo kenschetste koningin Juliana op 27 december 1949 in het Koninklijk Paleis in Amsterdam de aanloop naar de uiteindelijke soevereiniteitsoverdracht van Nederland van Indië aan de republiek Indonesië. Deze gebeurtenis volgde op een periode van diplomatieke, politieke en militaire strijd na de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring op 17 augustus 1945.

De ceremonie in Amsterdam bracht veel belangrijke personen bij elkaar, zoals zoals koningin Juliana en de Indonesische premier Mohammad Hatta. Tegelijkertijd werd in Batavia (het huidige Jakarta) de Akte van Soevereiniteitsoverdracht ondertekend door president Soekarno. Het was een moment van veel emoties, waarbij Nederland een belangrijk deel van zijn koloniale rijk verloor en Indonesië een nieuwe fase van onafhankelijkheid en zelfbestuur begon.

In het telegram van koningin Juliana aan president Soekarno werd de hoop uitgesproken op een vreedzame en voorspoedige toekomst voor Indonesië, evenals de wens dat de relatie tussen Nederland en Indonesië, nu veranderd in een unie, voordelig zou zijn voor beide landen.

Aanwezigen waren onder andere koningin Juliana, prins Bernhard,  premier Mohammad Hatta van Indonesië, minister president Willem Drees en vele andere hoogwaardigheidsbekleders.

Bronnen: Koninklijke Verzamelingen, Rijksvoorlichtingsdienst, Volkskrant, Polygoon Profilti.