‘Morgen gebeurt het’
Toen hadden we ‘De Verrekijker’, ‘Morgen Gebeurt het’ en…
‘De Sprong in het Heelal’
Het waren de eerste jaren van de televisie en vooral ook de tijd van de grote hoorspelen. Ongekend populair. Voor mij begon het met De Verrekijker. Het journaal voor de jeugd. De voorloper van het NOS jeugdjournaal. Waarna we gespannen gingen kijken naar ‘Morgen gebeurt het’. Het waren de eerste jaren van de televisie in Nederland. De jaren vijftig.
Het zal ergens in 1956 of 1957 zijn gebeurd. Misschien was het op een dinsdag, of een woensdag, toen mijn moeder vroeg of ik zin had om televisie te kijken bij een vriendin. Deze vrouw woonde aan de Willem de Zwijgerlaan in Amsterdam. Mijn hart klopte in mijn keel. Televisie kijken? Mocht dat? Ja, dat mocht. Het was een kwartiertje lopen van onze woning drie hoog aan de Jan van Galenstraat. Richting het Hallentheater, maar daarvoor rechtsaf de Willem de Zwijgerlaan in, naar de Admiraal de Ruyterweg. Het was aan de linkerkant, één hoog.
In de achterkamer stond een televisie te pronken. Enkele kinderen waren er al en in afwachting van het grote gebeuren om vijf uur, kregen we nog limonade. En daarna…..Tante Hannie kwam in beeld. De populairste omroepster van de jaren vijftig. En altijd zwaaide ze ons uit na afloop van het kinderprogramma. Woensdag en zaterdagmiddag, vijf uur.
Het half uurtje begon met De Verrekijker. De stemmen van Donald de Marcas en Netty Rosenfeld raakten voor ons kinderen bekend. Tien minuten duurde dit journaal. Wat zagen wij, de kinderen, nog meer? Ik herinner mij Kantjil, het dwerghertje. Luipaard op Schoot, Morgen Gebeurt het…..Dat was pas echt spannend. Morgen Gebeurt het, een echte sciencefictionserie, geweldig!
“Morgen gebeurt het” was de eerste Nederlandse sciencefictionserie, opgenomen in een tijd dat het – door de beperkte zendtijd – nog niet vanzelfsprekend was dat omroepen vervolgseries uitzonden. Het verhaal was dat er een buitenaardse dreiging was van vreemde wezens, die afkomstig waren van Hyperion, een planeet ergens ver weg. Maar we hadden professor Plano, die geholpen werd door Vogelman 3 die ergens boven de aarde zweefde in een ruimtecapsule. Ton Lensink, de ouderen weten wie wordt bedoeld, speelde professor Plano, die deze dreiging afwendde. Hij kreeg hierbij hulp van Vogelman 3 die in een satelliet, ontworpen door de professor, verbleef.
We maakten in de jaren vijftig ook kennis met Pipo de Clown, de beroemdste Nederlandse clown uit de geschiedenis. Gespeeld door Cor Witschge, met aan zijn zijde Mammaloe. En wie herinnert zich nog Klukkluk, de Dikke Deur en Snuf en Snuitje?? Met acteurs die wij uit het verleden nog kennen…Herbert Joeks, Willy Ruys, Wim Poncia (Hiep)….
De serie begon in 1958 en duurde aanvankelijk tot en met 1964, waarna de serie op diverse momenten een vervolg kreeg, tot zelfs ver in de jaren negentig.
De jaren vijftig waren ook de jaren van de hoorspelen op de radio. Als kind luisterde je er naar, want de avonturen van Paul Vlaanderen vond je ook spannend. Maar vergeet ook niet de serie Sprong in het Heelal. Of de familieseries de Familie Doorsnee, Koek en Ei.
Paul Vlaanderen
De hoorspelen van Paul Vlaanderen waren gebaseerd op de boeken van Francis Durbridge met Paul Temple in de hoofdrol als detective/schrijver. In Nederland werd voor hem de naam Paul Vlaanderen bedacht door Willem Vogt. En wie herinnert zich dan ook nog zijn vrouw Ina. Jan van Ees verleende zijn stem aan Paul Vlaanderen, Ina werd ingesproken door Eva Janssen. Wie nog eens een aflevering wil beluisteren, klik op onderstaande videofragment.
Op zondag moesten we na één uur allemaal stil zijn. Moeder wilde altijd meester G.B.J. Hiltermann luisteren, ‘de toestand in de wereld’. Het was de wekelijkse AVRO column waarin Hiltermann de politieke situatie in de wereld analyseerde.
Als je vroeg wakker was en de radio aanzette, hoorde je voor zeven uur de ‘waterhoogten van hedenmorgen. Konstanz….plus twee…. En om half één ’s middags…Hier zijn de mededelingen ten behoeve van land- en tuinbouw…
Maar….met het oor zo ongeveer tegen de radio aan was de spannendste wat ik mij kon herinneren de hoorspelserie Sprong in het Heelal, gebaseerd op de boeken van Charles Hilton.
Het verhaal:
‘De Australische uitvinder Stephen Mitchell bouwt een door atoomkracht voortbewogen ruimteraket, waarmee hij in gezelschap van de vlieger Jeff Morgan, de marconist Jimmy Barnet en de luchtvaartarts Dr. Matthews een onderzoekingstocht naar de maan maakt. Maar wanneer de vier mannen, na een avontuurlijk bezoek op de maan, naar de Aarde willen terugkeren, grijpt een eskader vliegende schotels van een andere planeet in en verplaatst hen niet alleen buiten ons zonnestelsel, maar ook buiten de tijd, zodat zij op aarde landen enige tienduizenden jaren voor onze tijdrekening…’ Bron: website www.geronimohoorspelen.nl
Als we toch terugkijken naar de radio- en tv uitzendingen in de jaren vijftig, moet toch nog één hoorspel worden genoemd. Zelf nooit gehoord (ik was vermoedelijk te klein), maar wel vàn gehoord: Monus, de man van de maan. Een verhaal bedacht door A.D. Hildebrand met de stem van Paul Deen die Monus speelde. Het hoorspel werd elke zondag om half zes door de VARA uitgezonden. Anton Hildebrand was vroeger een bekende kinderboekenschrijver (denk aan Bolke de Beer).
Monus was een bewoner van een menselijk ras dat ondergronds op de maan leefde. De ontdekking kwam door de eerste reis naar de maan met Professor Andree en zijn assistent Harm Peters. Het was een hoorspel dat ongekend populair was in de eerste periode van de jaren vijftig.
Het was een tijd waarin je vastgekluisterd was aan de radio, luisterend naar deze hoorspelen of naar andere populaire radioprogramma’s, zoals Arbeidsvitaminen, Bonte Dinsdagavondtrein, Koek en Ei met Ko van Dijk, de familie Doorsnee en ga zo maar door. En wie van sport hield….Aad van Leeuwen, Barend Barendse, Leo Pagano, Jan Cottaar. De radioreporters die van met hun karakteristieke stemmen verslag deden van voetbalwedstrijden en wielerkoersen.
Collectie Nederlandstalig – Geronimo hoorspelen
Wiki Beeld en Geluid
YouTube